Stojan Ćelić, Pomerene granice prostora, 1970, bakropis, akvatinta, 78x53 cm
Stojan Ćelić (1925. Bosanski Novi – 1992. Beograd)
Diplomirao je 1953. na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu i završio je specijalni tečaj, klasa prof. Nedeljka Gvozdenovića. Od 1953. izlagao je samostalno (Beograd, Venecija, Ljubljana, Pariz...) i na kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu (Beograd, Sao Paolo, Varšava, Lijež, Sofija, Tokijo, Rim, Ženeva...). Retrospektivna izložba 1983. u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu.
Nagrade/izbor: Oktobarska nagrada grada Beograda za grafiku, 1957; Nagrada na III zagrebačkoj izložbi jugoslovenske grafike, Zagreb, 1964; Druga premija na VI međunarodnoj izložbi grafike, Ljubljana, 1965; Politikina nagrada iz fonda Vladislav Ribnikar, 1969; Oktobarska nagrada za slikarstvo, Beograd, 1972; Velika nagrada za crtež na V međunarodnoj izložbi originalnog crteža, Rijeka, Nagrada na IX memorijalu Nadežde Petrović, Čačak, 1976; Nagrada za najznačajnije ostvarenje u oblasti kulture 1983, Beograd, 1984; Nagrada AVNOJ-a, Beograd, 1989.
Član Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU). Bio je profesor na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu. Bavio se crtežom, slikarstvom, grafikom i mozaikom.
Obrazloženje žirija
Nagrada Veliki pečat za 1970. godinu dodeljena je Stojanu Ćeliću za grafiku
Pomerene granice prostora, 1970, bakropis, akvatinta. Žiri smatra da je Ćelić u nagrađenom listu rezimirao, strogim, klasičnim grafičkim sredstvima svoj godinama građen umetnički stav - čistotu modernog izraza, svojstven spoj racionalne sheme i iracionalnog odstupanja, vrlo ličan senzibilitet.
Članovi žirija: Miodrag B. Protić, slikar i likovni kritičar, Branko Protić, slikar i Bora Iljovski, slikar i grafičar
13. maj 1970.
... U izuzetno bogatom stvaralačkom opusu Stojana Ćelića, pored centralne pozicije koja pripada slikarstvu, značajan je i nezaobilazan njegov doprinos mediju grafike i crteža. Na pitanje da li su se promene u poetskom sloju Ćelićevog dela prvo događale u slici ili grafici? odgovor može glasiti „Iskustvo njegove grafike koristi njegovo slikarstvo, i obrnuto.“ Sudeći po paralelnom i povremenom radu na grafici, verovatno je reč o stvaralačkom i operativnom sistemu u znaku spojenih sudova u kojem se određeno problemsko pitanje postavlja i rešava u različitim medijskim modulima [...] prelivajući se iz jednog u drugi likovni medijum. [...] Ćelićev grafički rad može se pratiti tokom pedesetih godina, u prvoj stvaralačkoj fazi, kao jedna od vladajućih aktivnosti da bi potom, u nejednakim vremenskim odsečcima, tokom četiri decenije, poput reke ponornice, njegovo grafičko delo nastajalo, povremeno nestajalo, potom se ponovo pojavljivalo produžavajući ideju o živom stvaralačkom kontinuitetu. Danas se može reći da se sve odvijalo po logici unutrašnje saglasnosti, a proces pažljivog iscrtavanja koordinata u ovom stvaralačkom sistemu obeležen je kratkom fazom figurativnog koncepta i dugim periodom njegovog razlaganja, svođenja i oduzimanja u stilu beketovske logike bavljenja suštinom. Ćelićev redukovani metod manifestovao se od asocijativno-apstraktnog do apstraktno-geometrijskog principa prizora, rezultirajući izuzetnim grafičkim delom nezaobilaznim u ukupnom pregledu naše umetnosti druge polovine 20. veka.
U svim fazama Ćelićevog rada crtež je veoma značajan. [...] Sa svojih putovanja i rada u prirodi, Ćelić je donosio crteže i beleške koje su imale dnevnički, putopisni i dokumentarni karakter. [...] Crtež, medij i nosač fluida sećanja i impresije o određenim mestima, kasnije je koristio kao vrstu predloška za grafike ili slike. […] Vrlo često se nazivi radnih crteža i skica poklapaju sa nazivima grafika i slika. Umetnikovo kreativno ispoljavanje vezano je najviše za predeo i njegove modifikacije, što upravo i obeležava Ćelićev celokupni opus. Za njega je svet prirode samo jedna reperna tačka sa koje se lakše i sigurnije otiskuje u polje slobodnijih likovnih vizura, a njegov istraživački duh potvrđuje se likovnim traganjima kroz različite teme i tehnike. […] Ćelić je određene likovne probleme naizmenično rešavao u crtežu-slici-grafici i u tom magičnom trouglu utemeljen je njegov prepoznatljiv stvaralački kod. Grafika je u njegovom opusu važno vezivno tkivo i nezaobilazna stvaralačka činjenica zasnovana na originalnosti i individualnosti. Bez obriza da li su drvorezi iz rane faze, ilustracije za pesničke knjige ili otisci duboke štampe sa akcentom na tehnici ravnog nagrizanja, u njegovom vrhunskom majstorstvu sve je konceptualno logično, jasno i u prirodnom sledu.
Lj. Ćinkul, Stojan Ćelić, Grafike i crteži, Zepter Book World (Beograd 2008)
