Rada Selaković, Zemlja I, II, 2004, drvorez, diptih 75x28/2 cm
Rada Selaković (1952-2008. Beograd)
Diplomirala je 1976. na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, klasa prof. Radenka Miševića, gde je i magistrirala 1978, na slikarskom odseku. Stipendista grčke vlade za specijalizaciju u Grčkoj 1980/81. i Fulbrajtovog Programa za studije u SAD 1985/86. (Pratt Institute, Brooklyn, NY, MFA Program, NYU, NYC, NY, D.A. Program). Od 1980. izlagala je samostalno (Beograd, Atina, Njujork, Pariz, Norden) i na kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu (Piran, Cetinje, Minhen, Ankara, Beograd, Njujork, Zagreb, Tuzla, Ljubljana..).
Nagrade/izbor: Petar Lubarda za slikarstvo, Beograd, 1978; Nagrada za slikarstvo Oktobarskog salona, Beograd, Zlatna premija jugoslovenskog portreta, Tuzla, 1983;
Prva nagrada žirija međunarodnog likovnog konkursa Denizli, Ankara, 1987; Počasna nagrada žirija L'Aigle de Nice-International Grand Prix of Fine Arts, Nica, 1991; Zlatna paleta ULUSa, Beograd, 1995; Nagrada na Jesenjoj izložbi ULUSa, Beograd; Nagrada Ministarstva kulture i medija na 10. bijenalu U svetlosti Milene, Požarevac, 2005; Rad u javnom prostoru: Kosmorama, zidni mozaik-fontana, centralni hol Hotela Hyatt Regency, Beograd, 1991.
Bavila se slikarstvom, crtežom, grafikom i proširenim medijima.
Obrazloženje žirija
Nagrada Veliki pečat za 2004. godinu jednoglasno je dodeljena Radi Selaković za rad
Zemlja I i
Zemlja II (diptih), drvorez u boji, sa obrazloženjem:
Na prvi pogled jednostavnim grafičkim sredstvima u svom radu postiže harmonizovano plastičko i tematsko jedinstvo. Ponavljanjem koncentričnih i koncentrovanih tokova emituje se energija određene likovne fraze. Površine diptiha pokrenute su linijom zlatne svetlosti koja u muzičkom ritmu emanira ideju beskrajnog kretanja. Autorska vernost određenom idealu projetkovana je u čvrstom misaonom skeletu apstraktnog diskursa. Kao stvaralačka konstanta još jednom se izdvajaju prepoznatljive individulane crte Rade Selaković – snažna stvaralačka volja, hitrina i ubedljivost ponuđenih plastičnih transformacija.
Članovi žirija: Ljiljana Slijepčević, istoričarka umetnosti, Ljiljana Stojanović, grafičarka i Miodrag Mlađović, grafičar
9. maj 2004.
Rada Selaković je u svim vidovima i periodima svoga stvaralaštva težila za emancipacijom od lokalnih, konkretnih predmeta, situacija, lišenih osećanja, da bi dočarala opšta stanja. Stoga je, likovnom sintaksom, lično prevodila u opšte ili obratno, pa i percepcija dela u tom smislu može biti dvosmerna. Odabrana sintaksa vodila je sve sintetičnijem iskazu, višem redu, transcedentalnim sadržajima. Težnja da se minimalnim sredstvima dopre do esencijalnih vrednosti, do suštine fenomena, ideja, pojmova. […] U tom smislu pojam erotskog, koji je kao odrednica često korišćen pri elaboraciji njene umetnosti, treba shvatiti kao vitalitet, kao zračenje energija koje doživljavamo preko odabranih plastičkih elemenata, njihovih vizuelnih kvaliteta, uzajamnih odnosa, artikulacije u prostoru. Početkom devedesetih, desila su se pomeranja od predmetnog ka apstraktnijem izrazu, do sažimanja sadržaja u znak. Sadržaj, sveden na pojam, zašao je u sfere spiritualnog. To su arabeske i ornamentalni motivi, najčešće arhetipovi kao nosioci ideja i poruka: kristaloidna forma Umnožavanja, spiralne forme Rotacije, svetlosni snopovi u Ogledalu (1994), zrakasti titrajući linearizam rezonacije Zvuka (1999).
Lj. Slijepčević, „Nove pojave u grafici Beogradskog kruga osamdesetih i devedesetih godina“ u: Jedan vek grafike, Dela iz grafičke zbirke Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, Galerija Srpske akademije nauka i umetnosti (Beograd, novembar-decembar 2003) 122.
…Rad ove slikarke mora se razumeti i poštovati ne samo kao upadljiva stvaralačka posvećenost i neosporna ambicija već, pre svega, kao pokazatelj intenzivnog stvaralačkog kontinuiteta koji je pratila konstantna produkcija i promocija. […] U matrici živog stvaralačkog procesa ona je tokom decenija sublimisala ubedljivost ponuđenih vizuelnih transformacija koje se uočavaju kao jasne definicije određenih estetičkih teza – od figuracije iz osamdesetih i geometrijske apstrakcije iz devedesetih godina do novih radova i eskperimentalnog filma u novom milenijumu. U ovom temeljno fundiranom likovnom sistemu zasnovanom na postulatima klasičnog obrazovanja, odanosti crtežu koji dominira kao osnovno likovno sredstvo i žestokoj trijadi materija-boja-oblik, ona je svojim konkretnim radom dokazala da primena tradicionalnih medija ne isključuje i korišćenje novih sredstava i medija. Njen rad se prati od crteža, kolaža, grafike (trodimenzionalne i/ili pokretne) slike i filma do multimedijalnih radova sa čvrstim vizuelnim i misaonim konceptom u kojem metaforični sloj dela ima svoje različite prostorne strukture. […] Koncentracija na oblik kao projekciju unutrašnjih stanja vodila je od osobene prizornosti dozirane ironijom, preko predmeta-vizuelne metafore do naglaska mistično-nadrealnog i transcedentalnog u delu. Varirajući tako figuru, izoštreni detalj ili izabrani plastični motiv, ona je pošla od konkretnog da bi u sledećoj stvaralačkoj fazi bio izražen složeniji aspekt čitljiv u relaciji konkretno-apstraktno. […] Hrabro je otvarala nove tematske i problemske krugove. U poslednjim projektima […] istražuje svoj kosmografski program sugerišući telesnost, energiju, enigmatičnost, prostiranje – vrstu životnih fenomena koje zapisuje zemlja/koža. U tom krugu se koncentriše na fundamentalna pitanja koja životna zrelost nameće – erotika, materinstvo, emocije, alijenacija. Očito, u težnji da predstavi fenomen Zemlje (i zemlje) u njenim suštinskim i složenim aspektima, Rada Selaković je koristila svedeni jezik simbola čiji reski i gotovo melanholično-asketski ton računa na gledaočevu kreativnu angažovanost…
Lj. Ćinkul, Autentična vitalnost, Politika (Beograd, 20. april 2011)
