Zoran Banović, Energija tla II, 2007, linorez, 70x50 cm
Zoran Banović (1966. Prijedor)
Apsolvirao je na Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu 1991, klasa prof. Dževada Hoze. Diplomirao je 1996. i postdiplomske studije završio je 1999. na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, klasa prof. Mileta Grozdanića.
Od 1992. izlagao je samostalno (Banja Luka, Prijedor, Beograd), i na brojim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu (Beograd, Bitolj, Prag, Rijeka, Sent Nikolas, Barselona, Fredrikstad, Lođ, Majdanek....).
Nagrade/izbor: Nagrada iz fonda Đorđa Andrejevića Kuna za grafiku, 1996; Zlatna igla ULUS-a, 2003.
Profesor na Akademiji umjetnosti u Banja Luci.
Obrazloženje žirija
Nagradu Veliki pečat za 2007. godinu jednoglasno je dodeljena Zoranu Banoviću, za rad
Energija tla II, 2007, linorez uz obrazloženje:
Tokom protekle decenije Zoran Banović se afirmisao kao grafičar čiji je prepoznatljiv rukopis u znaku odmerenog i doslednog autorskog stava otvorenog ka iskustvima umetničke prakse 20.veka. Naime, Banović u svojim linorezima dinamičkih i vibrantnih stuktura, blisko vazarelijevskom znaku, poetizuje optička svojstva dezeniranog grafičkog polja. Velikom koncentracijom, tehničkom tačnošću i duhovnom disciplinom, autor gradi svoj rečnik iluzija i postiže maksimalnu čistotu likovnog izraza. U ovim vizuelnim projekcijama rasterne varijacije se razvijaju od crno-belih tekstura do sofisticiranih tzv. slepih otisaka (suvi žig = reljefni otisak matrice bez boje).
Članovi žirija: Ješa Denegri, istoričar umetnosti i kritičar, Nevenka Stojsavljević, grafičarka i Dragan Momirov, grafičar
14. maj 2007.
... Odrastao u pejzažu brdovite Bosne, Banović je svoje utiske o tom ambijentu potpuno transformisao, od likovno svedenih ali prepoznatljivih sadržaja planinskih predela, u određeni znakovni sistem. Poetičnost pastoralnih motiva pretočio je u čistu likovnost – sa lokalnog prešao je na univerzalni plan. Njegov urbani mentalitet nije ugrozio njegovu osećajnost koju brižljivo čuva i neguje. Širokim likovnim obrazovanjem, on je svoja osećanja i vizuelne senzacije preveo u veoma kultivisane plastičke forme. [...] Od 2002, u cilju postizanja nove vizuelne harmonije Banović analizom elemenata grafičkog jezika gradi likovnu sintaksu u kojoj ritmičkim sklopom istih ili sličnih jedinica formira novu jezičku strukturu kao rezultat neke vrste likovnog scientizma. To je specifično „bombardovanje očnog nerva“ koje se percipira kao kretanje, treperenje, talasanje, vibriranje (trave, vode, peska, svetlosti, zvuka...). Mozaičko slaganje, tkanje, ukrštanje, preplitanje, pregrupisavanje, razređivanje i zgušnjavanje likovnih jedinica. Nizanje istih ovaloida (belih na crnoj osnovi i obratno), istih geometrizovanih oštrih formi, ređanje dve ili tri slične plastičke „ćelije“ po horizontali i vertikali, naizmenično ili u grupama, pod istim ili različitim uglovima itd... može se zaključiti da te mozaičke strukture nisu samo čista plastička događanja, već su predstave rezonancija energija – iz prirode, kosmosa, hemije, fizike, biologije... U seriji radova „Dinamička tekstura pejzaža“, posle brojnih varijacija crno-belih linearnih rastera, umetnik je prešao na kolorit pri čemu je smena valera jedne boje ili preklapanjima čistih žuto-plavo-zeleno-crvenih linija postigao intenzivniju strukturalnu dinamiku. U toj mrežastoj teksturi prisustvo bele osnove sugeriše probijanje svetlosti i širenje prostora iza te plošne mreže. Nekoliko grafičkih varijanti u tehnici suvog žiga na belom papiru ili papiru u boji daju nove vizuelne efekte u kojima sama reljefna struktura emanira pomenute energetske sadržaje. Apstraktne forme nas uvode u prostore čulnih doživljaja. Uvidom u postupke velikana umetnosti Moderne, svestan svojih operacija, Banović velikom koncentracijom, tehničkom tačnošću i duhovnom disciplinom gradi svoj „rečnik iluzija“ i postiže maksimalnu čistotu izraza. Estetičnost i duhovnost postale su ravnopravne kategorije. Kako je već u teoriji definisano, „to je princip da se likovnim postupkom uredi stvarnost, priroda, kosmos“...
Lj. Slijepčević, uvodni tekst u katalogu izložbe u Galeriji Grafički kolektiv (Beograd, 29. mart - 10. april 2004)
...Ako se od ranih devedesetih godina prošlog veka njegovo stvaralaštvo vezuje za prepoznatljivost motiva koji su odredili tipološke obrasce po kojima se istraživanje tada kretalo, dotle je prelom vidljiv u godinama posle dvehiljadite. Oblik gubi svojstvo vezivanja za predstavu, pre svega predeo, i redukcijom elemenata list svodi na asocijativno poimanje likovnog obrasca. Pejsaž nadilazi motiv i preobraćuje temu. Brdoviti krajolik jeste Banovićeva polazišna inspiracija ali se prodiranjem ka unutrašnjosti događaja gubi očigledna veza koja prerasta u novu arhitektoniku koji ga u ovom trenutku prvenstveno interesuju. U razgovoru navodi da promena nije došla svesno već ga je rad na listu vodio produbljavanju likovnih sklopova. To je učinilo da se egzistencijalni sloj promeni i pređe u domen simboličkih i znakovnih ispitivanja. Redukovanjem novih unesenih podataka proces razgranava simbolički sistem čije čitanje traži strpljiv pogled. U pitanju je spoznaja da je „linearni stil – plastično osećana sigurnost“ koju je umetnik usvojio i kroz nju saopštava svoje istine...
V. B. Sujić, 2011.
