KROZ DURBIN GRAFIČKOG KOLEKTIVA – MAPIRANJE ISTORIJE
IZMEĐU STRAHA I ODUŠEVLJENJA
Primeri grafičkog dizajna u Srbiji 1950-1970.
Gordana Popović Vasić, koncepcija i studijski tekst
Afirmisanje i kritička istorizacija fenomena u oblasti grafičkog dizajna u vremenskom periodu od dvadeset godina omeđen je 1950. koja se smatra godinom raskida sa socijalističkim realizmom i 1970, godinom osnivanja Studentskog kulturnog centra koji je označio nov, savremen stav prema grafičkom dizajnu. Izložba predstavlja uvid u umetničku praksu ove oblasti (plakat, oprema knjige, grafički simbol, novine i časopisi, reklame...) naznačenog perioda kao i početke novog odnosa prema ovoj grani primenjene umetnosti kod nas.
Grafički dizajn, praktična umetnost, prvo i jeftino sredstvo propagande, pratio je opšta kretanja u umetnosti. Početak pedesetih godina 20. veka je predtelevizijsko vreme, a glavna sredstva masovne komunikacije pored radija bili su i štampana reč i slika, plakati i novine. Između ostalog, rane pedesete godine obeležilo je otvaranje prema Zapadu kao i profesionalne aktivnosti prvih diplomca Akademije za primenjenu umetnost, uz mentorsku podršku Branka Šotre, grafičara.
Video snimak otvaranja izložbe, Galerija Grafički kolektiv, 22. jun 2009.
Kroz istorijsku građu grafičkog dizajna - 1950-1970. - mogu se istovremeno pratiti političke, ekonomske i kulturne prilike u zemlji. Vezan za naručioce koji su najčešće zvanične institucije sistema neposredno je ukazivao na kretanja u društvu i prenosio različite poruke. Široko područje koje pokriva ovaj medij deo je svakodnevnog života koji se usvaja u hodu najčešće ostvarujući trenutnu komunikaciju.
Gordana Popović Vasić, jedan od pionirskih istraživača ove oblasti, sa neophodnom vremenskom distancom, markira umetničke pojave koje su strpljivo i predano postavljale temelje struke i preživeli strah i oduševljenje na putu do slobodnog profesionalnog i autentičnog umetničkog izraza.
Ova obimna studija, dvojezična publikacija, koju su grafički oblikovali Novica Kocić i Darko Novaković, i autorska izložba antologijskog karaktera pružili su dragocen uvid profesionalcima, praktičarima i teoretičarima, kao i mlađoj publici da se upozna sa pionirskim poduhvatima ovog medija u Srbiji.
TV prilog o izložbi, RTS 2, priredila Danijela Purešević
Provokativni naslov „Između straha i oduševljenja“ kodira kardinalne tačke vremena i prvi put temeljno istorizuje ovaj period grafičkog dizajna kao fenomen u celini i daje ovoj oblasti zasluženi dignitet u korpusu umetnosti i vizuelne kulture 20. veka u Srbiji.
Podnaslov „Primeri grafičkog dizajna u Srbiji 1950-1970.“ - na postavci muzejskog karaktera u Grafičkom kolektivu 2009. - pratio je izbor 260 originalnih artefakata u štampanoj i elektronskoj formi oživljavajući multimedijalnom vizuelnom prezentacijom (izbor radova na video-bimu pratila je popularna muzika tog doba) estetiku i duh prelomnih decenija u našoj kulturi. Inicijator projekta bio je Branko Vučićević, a izložbu je otvorio Slobodan Mašić, bard grafičkog dizajna i slobodne misli.
Publikacija „Između straha i oduševljenja“
|
